Сеть творческих учителей бурятского языка "НАЙДАЛ" Пятница, 29.03.2024, 04:23
Приветствую Вас Гость | RSS
Главная | Библиотека | Регистрация | Вход
Приглашаем на новый портал - "Буряад IT - юртэмсэ" - http://buryad.icde.ru/"!!!
» Меню сайта

» Категории раздела
Бурятская литература [9]

» Полезные ссылки

» Пед.сообщества

» Вместе с Google

» Наши направления
ImageChef.com

» Песня о ФГОС

» Твитты

Главная » Файлы » Бурятская литература » Бурятская литература

Гунга Чимитов «Табан хурган» (шүлэг)
29.07.2012, 10:30

Гол зорилго: Гунга Чимитовай алишье талаараа талаан бэлигтэй байhыень харуулха.

hуралсалай: Г.Чимитовай зохеохы намтар тухай hурагшадай мэдэсэ γргэдхэхэ;

 «Табан хурган» гэhэн шулэгэй гол удха элируулхэ

хүмүүжүүлгын: эбтэй ябаха хэрэгтэй, эбтэй ябахадаа хусэтэй гэhэн бодол ойлгуулха

хүгжөөлгын: hурагшадай аман хэлэ, уран уншалгын дадал хугжоохэ

Хэшээлэй ябаса:

I.                   Вводно-мотивационно шата.

Багшын оролто үгэ.

- Мүнөөдэр газаамнай ямар гоё, дулаан үдэр боложо байна гээшэб. Бултадаа тетрадуудаа нээгээд, hара үдэрөө бэшэе.

        Багша: «Дааhан hүрэгөө дахуулаад,

  Далда газарта ороодхино.

  Орооhо таряа олоhоор,

  Ооглон бэшэнээ ерүүлнэ

  Арюухан хатан дангинараа

  Аргагуй ехээр хундэлнэ»

- Энэ хэhэг соо юун тухай хэлэгдэнэб?

- Ямар зохёолhоо энэ хэhэг абтааб? Ямар жанрай зохёол бэ?

–        Авторынь хэн бэ?

Асуудал: Гунга Чимитов гэжэ хэн бэ? Ямар жанрай зохёолнуудые бэшэнэб?

II. Операционно-содержательна шата

    1)Багша: Мүнөөдэр бидэ Г.Чимитовай творчествотой танилсажа, «Табан хурган» гэжэ шүлэгэйнь удха элирүүлхэбди, удха дээрэнь  хүдэлхэбди.

Уран зохёолшо тухай уншалга (нос сооhоо)

Тобшолол гаргаха: Гунга Чимитов — поэт, баснишан, …???

          Багша. Нэмэжэ хэлэхэ юумэн гэхэдэ, Гунга Гомбоевичай уран зохеолой  харгы зам олон hалаатай. Тэрэ өөрын түхэл маягтай, аялгатай шүлэгшэн. Теэд шүлэгшэн гэнтэ болошоо бэшэ ааб даа.

Оруулагшаар эхилээ (переводчик) – олон зохеолнуудые буряад хэлэн дээрэ ородhоо, бэшэ хари хэлэнүүдhээ оршуулhан: Крыловэй, М. Михалковой баснинуудые, Г.Х. Андерсенэй онтохонуудые, «Монголой нюуса тобшо» (Чингис хаан)

Баснинуудые оршулхаhаа гадна өөрөө баснинуудые олоор бэшэhэн. («Шанга харюу», «Бахын hанаан далайда» гэhэн баснинуудтай номуудтай).

Дуунууд. Гунга Чимитовай дээрэ Буряадай, Монголой композиторнууд Б.Цырендашиев, А. Андреев, Ю. Ирдынеев г.м. дуу зохеоhон.

(Дуу шагналга)

Манай Ага нютагай уран зохеолшо А. Жамбалон Г. Чимитов тухай иигэжэ бэшэнэ: «Гунга Гомбоевичые суутай мэргэн шүлэгшэн, элитэ ехэ баснишан, тоогүй олон уян, хонгео дуунуудай автор, үхибүүдэй эрхим зохеолшон, урдаа хүниие оруулхагүй бэрхэ оршуулагшан мүн гээд сэхэ хэлэжэ болоно». Энэнь тон зүб гэжэ hанагдана.

       Мүнөө би таанадта нэгэ үни хада болоhон ушар (түүхэ) тухай хөөрэжэ үгэhүү. («Дүрбэн эбтэй амитад тухай хөөрөөн»).

 2) Асуудал: Энэ хөөрөөн бидэнэй үзэхэеэ байhан зохёолтой ямар холбоотой хаб? хэшээлдэмнай, темэдэмнай ямар хабаатай гэжэ hананабта? (Υхибүүдэй hанамжануудые шагналга).«Табан хурган» уншалга. Ролёор уншалга.

- Шулэгэй удха ямар hургаал заанаб? (ухибуудэй hанамжа)

–        Табан хургануудые хүндэ шэлжүүлбэл, хэд болоноб? Ямар зонууд бэ?

Эрхы- биб гэhэн дээрэлхуу зантай

долёобор- оодэрхуу, оороо оорыгоо магтадаг

дунда хурган- hурхэйтэхэ дуратай

нэрэгуй- сэсэн, ухаатай, гунзэгы бодолтой

шэгшы- уhоорхуу, муу hанаатай

 -Нюдаргаар ямар hанал бодол харуулагданаб?

Буряад хэлэмнай хургануудай нэрэнүүдээр баян. Табан хурганууднай  туд тудтаа нэрэнүүдтэй. Тэдэ нэрэнүүдыень хэн мэдэхэб, нэрлэн хэлэгты:

( Эрхы, долеобор, дунда хурган, нэрэгүй, шэгшы. Υшөө ондоо нэрэнүүдтэй ха юм.

-Барбаадай, батан туулай, тоохон тобшо, толи байса, бишыхан шэгшүүдэй (Бушуудай)( Эдэ нэрэнүүд үхибүүдэй хэлэндэ орожо байхада, хэлыень нугалан хүгжөөхын тула нэрлэдэг нэрэнүүд).

Наадан «Оорынгоо паара оло»

1. Ганса хурганhаа — арбан хурган хусэтэй

2. Эбээ нэгэдэhэн шаазгайнууд — элеэ шубуу бариха

3. би гэhэн гансаараа -  бидэ гэhэн хамтаараа

4. Эбтэй хунууд — эрьеын арhанда багтадаг

5. Эб нэгэтэн - эбдэрхэгуй

 Оньhон угэнуудэй удха ямар бэ? Шулэгэй удхатай холбоотой гу?

III. Рефлексивнэ-оценочно шата.

Гэрэй даабари

1. Г.Чимитовай угэдэ бэшэгдэhэн дуу сээжэлдэхэ.

2. Хургануудай али нэгэндэнь характеристикэ бэшэхэ.

3. Мини (багахан) зохеолго. «Табан хурган» шүлэгэй аша туhа. Энэ зохеолдо минии хандаса.

 Хэшээлэй дүн.

Категория: Бурятская литература | Добавил: olgazandynova
Просмотров: 3752 | Загрузок: 23 | Комментарии: 3 | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
Имя *:
Email *:
Код *:
» Форма подписки

» Сайты на бурятском

» ИнтерБелый месяц

» Наши проекты

» Литер. проекты

» Сайты дацанов

» Портфолио

» Модули ИПК

» Форма входа

» Наш опрос
Оцените наш сайт
Всего ответов: 85

» Загрузка файлов

» Время жизни сайта

» Статистика

Онлайн всего: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0

» Поиск

» Закладки


Copyright MyCorp © 2024
Конструктор сайтов - uCoz