9-хи класста заагдаха буряад литератураар заншалта бэшэ хэшээл - Бурятская литература - Бурятская литература - Библиотека - Сеть творческих учителей бурятского языка "НАЙДАЛ"

» Меню сайта

» Категории раздела

Бурятская литература [9]

» Полезные ссылки

» Пед.сообщества

» Вместе с Google

» Наши направления

» Песня о ФГОС

» Твитты

Главная » Файлы » Бурятская литература » Бурятская литература

9-хи класста заагдаха буряад литератураар заншалта бэшэ хэшээл

	27.09.2012, 17:55
№ Шата Yзэгдэхэ материал Багшын γйлэ Hурагшын γйлэ 1 эмхмдхэлэй Мэндэшэлгэ. Тγсэбтэй,эпиграфтэй танилсуулга. Дэбтэр соогоо hарын тоо бэшэлгэ. 2 Шэнэ сэдэб γзэлгэ. Намтар. Зохеохы зам. «Ехэ уг» роман обзорно уншалга. Проблемэ табилга. 1-4 бγлэгγγдэй хуряангы удха уншалга. Хоер ехэ угуудые элирγγлгэ. 3 Шэнжэлгэ 1-хи γеын хγнγγдэй дγр\. Проблемэ табилга. Номоор ажал.Гол геройнуудай дγрэ. Оньhон γгэнγγд. 4 Бэеэ hорилго. Упраженинγγдые эмхидхэлгэ. Упражненинγγдые бγтээлгэ. 5 Эдэбхилгэ 2-3 γеын хγнγγдэй дγрэ, харилсаа. Проблемнэ байдал . Ухаан бодолоо гγйлгэхэ.Компаративистическа(жэшэлдγγлэн аргын) ажал. 6 Рефлекси Роман шэнжэлгын гол асуудалнууд. Карточкануудаар ажал ябуулга. Асуудалнуудта харюу. Хγмγγжγγлгын болон бэеэ нарижуулгын гол баримтануудые элирγγлгэ. 7 Гэрэй даабари Романай γргэлжэлэл. Текст уншахые hонирхуулха. Гэрэй даабари бэшэлгэ. 8 Хэшээлэй дγн. Сэгнэлтэ. Эпиграфэй удха. Эпиграфтэ хандалга. 9 класста буряад литератураар заншалта бэшэ хэшээл Сэдэб: Доржи Осорович Эрдынеев. Намтар, зохеохы зам. «Ехэ уг» - хγн бγхэнэй ажабайдалтай нягта холбоотой роман. Хэшээлэй зорилго: - уран зохеолшын намтар болон зохеохы замтай танилсуулга; - гγйсэд уншалгын дадал бэхижγγлгэ; - угсаата арадайнгаа заншал, харилсаха еhо тухай мэдээсэл γргэдхэхэ. Хэрэгсэлнууд: Д.О.Эрдынеевэй портрет, hурагшадай уг гарбалай схемэ,роман доторхи хоер ехэ уг гарбалай схемэ,карточканууд. Хэшээлэй тγхэл: шэнэ сэдэб γзэлгын хэшээл. Хэшээлэй ябаса Тооложо табиhан наhан, Тɵɵлэжэ табиhан бэе. (арадай аман γгэ) 1. Эмхидхэлэй γе. Мэндэшэлгэ. Хэшээлэй эпиграфэй уншалга. - Мγнɵɵ хэшээлдээ Д.Эрдынеевэй ехэ hонирхолтой романтай танилсахабди. Иимэ тγсэбɵɵр хγдэлхэ болонобди: -Д.Эрдынеевэй намтарай болон зохеохы замай хронологическа таблица табилга; -хоер ехэ угуудые элирγγлхэбди; -«уг» гэжэ γгэ ямар удхатайб гэжэ ойлгосо абахабди; -ɵɵрынгɵɵ уг гарбал хɵɵрэхэ; -хγнγγдэй хоорондоо харилсаха, наhанай гол баримтануудые тодорхойлхобди. Багшын γгэ: - Буряад арадай хоорондоо харилсаха еhо заншал угhаа хойшо γндэhэтэй, удхатай, хγмγγжγγлгын орео асуудалнууаые гγнзэгыгɵɵр шиидхэhэн байдаг. Д. Эрдынеев зохеол соогоо хγнэй уг гарбал, γе γеын харилсаа, уг залган хγмγγжγγлгын асуудалнуудта хандаhан байна. Иимэ зохеолойнь нэгые, «Ехэ уг» романииень γзэхынгɵɵ урда уран зохеолшын намтартай болон зохеохы замтайнь танилсая. 2. hурагшад бγхэндэ хронологическа хγсэнэгγγд тараагдана. -hурагшын уншахада, энэ табли- Буряад литература сооhоо уран цануудые дγγргэхэт. зохеолшо тухай hайнаар уншадаг hурагша уншана. Yхибγγд дγγргэнэ № Он жэл Yйлэ хэрэг 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1936 1955 1059 1960 1963 1971 1965 1978 1983 ……………………. Уран зохеолшо Агын автрномито тойромой Удаганта гэжэ нютгэжэ нютагта декабриин 5-да колхозник таряашанай бγлэдэ тγрɵɵ. Агын дунда hургуули дγγргээд, нютагтаа трактористаар, слесареэр ажаллана. «Агын γнэн» газетэдэ лит. сотрудник. «Байгал журналда тγрγγшын рассказ хэблэгдээ. Москвагай М.Горькиин нэрэмжэтэ лит.институт . «Газарай амисхаал» гэhэн рассказуудайнь ном. «Тγбэргээнтэнэй ашанар» «Тоонто гγ, али бага наhантаяа хахасалга» «Ехэ уг» «Ехэ уг» романиинь Москвада, Улаан-Yдэдэ ород хэлэн дээрэ оршуулагдаа. …………………………………………………………………………………………… Хрестомати соо γгтэhэн зохеолынь Толинуудые хэрэглэн, «уг» гэжэ γгын γзэлгэ. Саашадаа, номуудаа 275 н. удха тодорхойлолго. тайлаад,тγрγγшын бγлэгэй удха тайл- барилга. Нэгэдэхи- дγрбэдэхи бγлэгγγдэй hурагшад текст уншана. хуряангы удха уншуулаад, хэнэй хоер ехэ уг бэ гэжэ элирγγлхэ. Ямар γгэнγγдтэ анхаралаа табибат? Жэшээтэ γгэнγγд: алтан тγрэ,шалтагааниинь, болюулжархина, зɵɵриин тγлɵɵ, hамган г.м. γгэнγγдые дэбтэр соогоо бэшэнэ. Эдэ γгэнγγγдэй удхыень тайлбарилаад, текстын удхые тайлбарилха. Арьяа γбгэн Ади хγгшэн хоерой алтан тγрэ хэхэеэ олон тоото γринэрынь сугларба.Харин Арьяа γбгэн тэрэнииень болюулжархина. Шал тагааниинь юб гэхэдэ,бэе бэедээ дуратайнууд Балта Аян хоерые хараад, hэшхэлынь hγжэ- рɵɵгдэнэ. Юундэ hэшхэлынь hγжэрɵɵгдэhэн тухайнь хожом γшɵɵ хэлсэхэбди.Саашадаа Арьяа γб- гэнэй γринэртэйнь танилсая. Экран дээрэ роман соохи гурбан угай схемэ γгтэнхэй . Монии Арьяа ------ Танхын Ади І Балшан, Субад, Ойдоб, Норжон, Сэмжэд, Баяр,Ананда. Шараповтан Басаганиинь –Аян Балта Далай Лубсан Тγгжы Хэшэгтэ Гэндэнэй Лыксэг, Арюухан - Роман γзэхэдɵɵ эдэ гурбан угай хоорондохи харилсаада анхарал табигдана.Ехэ угай эхи табиhан Мониин Арьяа, Ади хγгшэн ,Гэндэнэй Лыксэг гурбанай дγрэнγγдые хаража γзэе. Буряад литература сооhоо эдэ хγнγγд тухай уншаха. Мониин Арьяа (125).Залууhаан Лыксэгтэй анда нγхэд ябаhан Лыксэгэй дγγ басаган Арюухантай гэрлэхэ болоод байhан аад, баяжаха зорилго урдаа табяад, Танха баянай Ади басагантай гэрлэжэ,бэеэ,Арюухэнаа мэхэлжэ,γе наhан соогоо hэшхэлээ сэбэрлэхэ гэжэ hанаагаа зобоно. Танхын Ади(127 нюур). Залууhаа урданайяа орхеогγй, γгытэй Лыксэгтэниие дайсан мэтэ тоолодог,γзэн ядан яба- даг байhан юм.Арьяатай холболдоод байхадаа,Арюуханиие худалаар хэлээд,ламанарта галдуулжархиhан байгаа.Арьяа γбгэнэйнгɵɵ Лыксэгтэй эбээ ололсожо,залуугайнгаа алдууе заhаха гэхэдэнь, дайсантай нγхэсэжэ,уг гарбалаа алдахаш гэ- жэ байжа хараагаад, хорлодог болобо. Гэндэнэй Лыксэг (129 н.) Хγндэ хγшэр зам гаталhан, бага на hанhаан γншэн,барлаг байhан.Улаан Армиин сэрэгтэ ябалса- жа, нютагтаа колхоз тогтоолсоhон. Адиин аха болохо Данжа- ниие алаа гэжэ Адидаа наhан соогоо хардуулна. Заводто хγ- дэлжэ, тγрγγ хγдэлмэришэн болобо. -Ухаан бодолоороо иимэрхγγ хγнγγд ямараар γринэрээ хγмγγжγγлнэб гэжэ Жэшээтэ харюунууд. хэлэхээр бэ? - Арьяатанай γринэрынь Адиингаа hургаалаар hайн хγнγγд болоогγй.Ажалдаашье оролдосогγй, сэдьхэлээршье муу. Харин Лыксэгэй γринэрынь сэхэ ябадалтай. 3. -Зγб тобшолол гаргабат. «Мууhаа муу, модонhоо хɵɵ» гэжэ буряад арадай аман γгэ бии юм. -Энээн тухай γшɵɵ ямар оньhон γгэнγγд бииб? - Ойн модон утатай богонитой, олон зон hайтай муутай. - Эхэ эсэгын ябаhые хγбγγ басагад тэгшэлхэ. - Хγн болохо багаhаа, хγлэг болохо унаганhаа. - Яблоко от яблони недалеко падает. -Береги одежду с нову, а честь с молоду. - . . . . . . -Уг гээшэмнай тиихэдээ юун гээшэб? - Нэгэ тγрэлэй хγнγγдэй ехэ бγлэг. - Нэгэ баабайhаа тараhан γринэр. - γнэн сэхэ ябадалтай хγнγγд болоно. 4. -Бэе hорилгын упражненинγγд (бэеын шалаа гаргаха). 5. -Саашань γргэлжэлγγлэн, 2-хи γеын хγнγγдэй хоорондохи харилсаа харая. Хоердохи γеын хγнγγдтэ хэн ороноб? Балшан, Субад, Тγгжы, Хэшэгтэ. -Схемэ дээрэ Субад Тγгжы хоерые зурлаагаар нэгэдхэхэ. 1-4 бγлэгγγдэй удха сооhоо эдэ хоерой харилсаа ологты. Субад дунда hургуули дγγргээд,эхынгээ арсаашье hаа, институудаа дγγргэжэ, Тγгжыдэ хадамда гарана.Лыксэгэй хадаг абажа ерэхэдэнь, шинии хγбγγндэ хадамда гараха басага тγрɵɵгγйб, хадамда гараа хадаа манай басаган бэ- шэ гэжэ байжа, Ади хγгшэн намнаба. Тэрээнhээ хойшо Субад эхэ эсэгэеэ хараагγй.Эхир- Буусадаа ошоошьегγй . Субад Тγгжы хоер Балтын тγрэлхид. -Гурбадахи γеын хγнγγд хэн болоноб? -Балта, Аян,Тучин. - Эдэ гурбанай хоорондохи харилсаан хадаа ехэ орео юм. Балта Аян Тучин Ном сооhоо оложо уншаха. Балта,Аян,Тучин гурбанай дγрэ тобшохоноор тодорхойлхо. Балта Лыксэков институт дγγргээд, заводто хγдэлнэ. Yнэн сэхэ ябадалтай, сэбэр hэшхэлтэй, ажалша хγн. Тучин Балшинов эхэ эсэгэеэ hургаалые шэнгээhэн, залуушье hаа, хуушан бодолтой герой гээшэ. Москвада буладай итститут дγγргээд, заводто булад шудхалгын цехэй даагшаар ажаллана. Научна-техническа хγгжэлтые ойлгохогγй, ажалдаа нэбтэрγγлхэ гэжэ оролдоногγй. Аян заводто чертежнигоор хγдэлнэ. Эхэ эсэгэниинь Арьяатанда адлирхуу байбашье. басаганиинь ондоошог байшоо. Эхынгээ зууршалхада, Тучинда хадамда гараа hэн. Текст сооhоо Тучин Аян хоерой байдал тухай оложо уншуулха.hγγлээрнь Балта Аян хоер тухай оложо уншуулха. Балта Аян бэе бэедээ дуратайнууд гэжэ тобшолол гаргаха. 6. – Тиимэhээ Балта Аян хоерые харахадаа, Арьяа γбгэнэй hэшхэлынь юундэ hγжэрɵɵгдэнэб? Залуудаа дуратай Арюухантаяа хубияа холбоогγй, алуул- хадань хамгаалаагγйнь мартагданагγй,сэдьхэлээ зобоно. Ади hамгатаяа олон γритэй болоошье hаа,жаргал гэгшые эдлээгγйб, уг залгахаар γринэрнишье мγртэй хγнγγд болоогγй гэhэн бодолнууд тархиhаань гаранагγй. - Тиимэл даа. Ади хγгшэндэ адлирхуу бодолтой , зɵɵриин хойноhоо унаагγйхэн гγйлдэхэ, холын бодолгγй, жэжэ божо юумэнγγдээр hонирхохо, муушаг дотортой, hулашаг,эдихэ уухын тулада бэеэ зорюулха хγнγγд хэн гэжэ нэрэтэй бэлэй даа? -Мещанингγγд. - Ород литератураар мещанингγγд тухай уншаhан зохеолнуудые нэрлэжэ γзэе. - Н.В.Гоголь «Мертвые души», «Ревизор» - А.П.Чехов «Смерть чиновника» - А.С.Грибоедов «Горе от ума» - Л.Н.Толстойе «Отцы и дети» гэhэн романиинь баhа тγрэлхидэй болон γхибγγдэй хоорондохи харилсаа харуулhан проблемнэ зохеол болоно бшуу даа. Эдэ зохеолнуудай гол геройнуудыень нэрлэжэ , тэдэнэй хэрэгγγд тухайнь тобшохоноор хэлэжэ γгэхэ. 7. Бэхижγγлгын ажал: - Юундэ Арьяатаниие, Шараповтаниие мещанингγγд гэжэ нэрлэжэ болохоб? - Арьяа γбгэн наhан соогоо сэдьхэлээ зобоно. Энэ ушарынь Арьяа γбгэниие ямар талаhаа гэршэлнэб? - Уран зохеолшо ямар орео асуудалнуудые шиидхэхэ гэжэ оролдоhон байнаб? - Наhанай ямар гол баримтанууд бииб? - Д.О.Эрдынеев романаа юундэ « Ехэ уг» гэжэ нэрлээб? 8. Гэрэй даабари. -Иимэ зγрилдɵɵтэйгɵɵр хоер ехэ уг табигшадай наhаниинь дγγрэшэхэнь гээшэ гγ? (Энэ асуудалаар γхибγγдые гэртээ романай hγγлшын бγлэгγγдые уншахаар hонирхуулха.) 9. Эпиграфэй удха тайлбарилга. -Тооложо табиhан наhан, тɵɵлэжэ табиhан бэе» гэhэн γгэнγγдые хайшан гэжэ ойлгонобта? Бэеэ наринаар абажа ябахын баримтануудые ɵɵрынгɵɵ hанамжаар хэлэнэд. Хэшээлэй дγн. Сэгнэлтэ. Самоанализ урока В основу данного урока заложена идея диалога культур М.М.Бахтина. Основная цель данного урока: - обновление предметного содержания, смысловых спектров; - формирование умения логически и критически мыслить; - формирование умения через текст видеть мир; - развитие навыков коммуникативной речи; - формирование нравственных качеств. Организационная форма проведения занятия – классно-урочная, с элементами дифферинцированного и индивидуального методов работы. Обучение по этой технологии строится не на основе всего текста, на основе выборочных отрывков из произведения. Практика показывает, что изучение драматических произведений вызывает у учащихся некоторые трудности, т.к. им довольно сложно представить развертывающиеся события, сложно усвоить конфликт, понять характер действующих лиц. Поэтому данная технология предусматривает обзорное изучение произведения методом индукции, от отдельных фактов к общему, т.е. через отдельные факты учащиеся констатируют основную идею, проблему произведения. Этапы урока немного отходят от традиционных, т.к. предусматривается распределение продуктивного внимания при прохождении новой темы. Изучение романа начинается с заголовка романа, как «ключевого топа», опорного мотива. Учащиеся сразу находят «точку удивления» - большой род. А не похож ли этот род на мой? Следующим условием явилось нахождение ключевых слов после прочтения сокращенных вариантов 1-4 глав. Смысловые топы при помощи проблемных вопросов преобразуются в основу усвоения текста. Составляя родословную двух больших родов учащиеся из наблюдателей переходят в участников, может быть даже в членов одного из родов. Далее, они начинают сопереживать тем или иным героям. Через сопереживание ученик начинает улавливать ход происходящих событий. В стандарте основного общего образования по бурятской литературе предусмотрено овладение учащимися жанрами фольклора. При знакомстве с образами романа, при оценке их нравственных качеств учащиеся применяют свой опыт, знания фольклорного материала, в данном случае - пословиц. На этапе рефлексии учащиеся исследовав роман, высказывают свое отношение к тем или героям, формируются критерии жизненных позиций. На уроке создаются ситуации столкновения различных взглядов, мнений. [size=6][i]
1 2 3 4 5 Категория: Бурятская литература \| Добавил: olgazandynova
Просмотров: 2647 \| Загрузок: 15 \| Комментарии: 2 \| Рейтинг: 2.0/1

Всего комментариев: 0

» Форма подписки

» Сайты на бурятском

» ИнтерБелый месяц

» Наши проекты

» Литер. проекты

» Сайты дацанов

» Портфолио

» Модули ИПК

» Форма входа

» Наш опрос

» Загрузка файлов

» Время жизни сайта

» Статистика

Онлайн всего: 1

Гостей: 1

Пользователей: 0

» Поиск

» Закладки