Зорилгонууд:
1.
Темээр hурагшадай мэдэсые бэхижүүлхэ, мэдүүлэл сооhоо холбоо үгэнүүдые илгаха дадал хүгжөөхэ ажал
ябуулха.
2. Хэлэлгэ хүгжөөхэ хүдэлмэри гүнзэгырүүлэн үргэлжэлүүлхэ,
бэшэлгын дүрим шудалан үзэлгэ шухала
гэhэн мэдэсэ түрүүлхэ.
3. Түрэл хэлэнэй хэшээлдэ hонирхол түрүүлхэ
ажалаа үргэдхэхэ.
Хэрэгсэл: Ном, зохилдолой 3 таблица, сигнальна карточканууд,
дүримдэ хабаатай таблицанууд.
Хэшээлэй
түсэб:
1. Эмхидхэлэй үе
2. Дабталга
2.1.
Асуудалнууд
2.2.
Даабаринууд
2.3.
Словарна диктант
2.4.
Наадан «Хэн анхаралтайб?»
2.5.
Ном сооhоо даабари
2.6.
Тест
3. Хэшээлэй дүн
4. Гэрэй даабари
5. Сэгнэлтэнүүд
Хэшээлэй ябаса:
I. Эмхидхэлэй
үе
1. Мэндэшэлгэ
2. Хэшээлэй хэрэгсэлнүүдые шалгалта
3. Хэшээлэй зорилгонуудтай танилсалга
Багша: Бидэ энэ хэшээлдээ юумэнэй нэрын зохилдол
үзэhэнөө дабтахабди, падежнүүдэй залгалтануудые зүбөөр бэшэхэ, хадуужа абахые
оролдохобди.
II. Дабталга
1. Асуудалнууд:
1. Ямар хэлэлгын хуби үзэжэ байнабибди?
2. Юумэнэй нэрые яажа бэшэ хэлэлгын хубинуудhаа илгахаб?
3. Зэхилдол гэжэ юун бэ?
4. Зохилдолой хэды таблицануудтай танилсаабибди?
5. Ямар үзэгөөр hүүлтэhэн юумэнэй нэрэнүүд 1-дэхи
(2-дохи, 3-дахи) таблицада ороноб?
2. Самбарта мэдүүлэлнүүд
1. Дүрөөгүй эмээл байхагүй, дүримгүй бэшэг байхагүй.
2. Буряад hайхан хэлэеэ мартангүй ябаарай.
3. Ууртай ехэ ноендо холо аянда мордохо хэрэг гарба.
4. Дондогой нюурые уралаараа үрбэгэнүүлнэ.
Даабаринууд:
·
Уншагты. Хэды
мэдүүлэл бэ? (4)
·
Эдэ мэдүүлэлнүүд
юугээрээ адлиб? (Булта юрэ хөөрэhэн)
·
Юундэ эдэ
мэдүүлэлнүүдые юрэ хөөрэhэн гэжэ hананабта? Ямар нэгэ мэдүүлэл үлүү гэжэ
hанахаар бэ? (4-дэхи мэдүүлэл)
·
Юундэ тиигэжэ
hананабта? (Бэшэ мэдүүлэлнүүд арадай аман зохеолнуудhаа абтанхай)
·
Арадай аман
зохеолнуудта юунууд ороноб? (Таабари, оньhон үгэ, үреэл, онтохон)
·
Эдэ мэдүүлэлнүүд
сооhоо оньhон үгэ олохо. (1-дэхи мэд.)
·
Хайшан гээд
мэдээбта? (Үсөөхэн үгэнүүдээр, уран гоеор шүлэглэжэ зохеогдоhон, hургаал
заабари хэлэhэн аман зохеолые оньhон үгэ гэнэ)
·
Эдэ мэдүүлэлнүүд
соо юумэнэй нэрэнүүдые ологты. (Һурагшад нэрлэнэ, багша мелээр доогуурнь зурана)
·
Юумэнэй нэрын падежыень нэрлэхэ. (Сигнальна карточка
хэрэглэхэ)
·
Эгээ түрүүн
мэдүүлэл соо юу олохо еhотойбта? (Холбоо үгэнүүдые)
·
Яажа падежыень
мэдэхэбта? (Асуудалаарнь)
·
Тогтууригүй Н үзэгөөр hүүлтэhэн юумэнэй нэрэ ологты.
(Хэлэеэ)
·
Хэн энэ үгэ
сээжээр зохилдуулхаб?
·
Юундэ
«тогтууригүй Н үзэгөөр hүүлтэhэн
юумэнэй нэрэ» гэнэбибди? (Ү., Зб. падежнүүдтэ Н хашалган урдахи түргэн аялгантаяа гээгдэнэ, Хм. падеждэ юутэй? гэhэн асуудалда Н хашалган гээгдэнэ)
·
Тогтууритай Н үзэгөөр hүүлтэhэн юумэнэй нэрэ олохо.
Дэбтэр соогоо зохилдуулха. (Самбарhаа гү, али ПК-hаа hурагшад өөhэдөө шалгана,
алдуугаа заhана)
4. Словарна диктант (самбарай арада гү, али ПК дээрэ
бэшээтэй)
Дэлhэн,
шэнэhэн, комиссии, тамга, мангир, зангяа, мэлхэй, булгюулаа.
·
Самбарhаа
(ПК-hаа) шалгагты.
·
Ямар дүрим
баримталан бэшэhэнээ хэлэжэ үгэхэ. (1. Үгын анхан hуурида
Б, Л, М, Р хашалганай хойно тодо бэшэ түргэн аялган бэшэгдэхэгүй;
2. Үгын дунда, hүүлдэ Л, Н хашалганай
удаа - ги, - геэ, - гео, -гюу, -гяа үенүүдые бэшэдэг; 3.
Ородоор –я, -е, -ия, -ье hүүлтэйгээр бэшэhэн үгэнүүдые буряадаар –и hүүлтэйгээр
бэшэдэг)
4. Наадан «Хэн анхаралтайб?» (сигнальна карточкаар падежыень харуулха)
Багша: Дэлhэтэй, шэнэhээр, комиссиие, тамгада,
мангирhаа, зангяа (Н. п., Ү. П.), мэлхэйн.
5. Ном сооhоо даабари
·
Упр. 217 («Хорхой
шумуулнуудай нойр») унщаха.
·
Словарна
хүдэлмэри: глицерин – трехатомный спирт (в химии); вязкая прозрачная жидкость,
получаемая путем химической обработки жиров, употребляется для медицинских и
технических целей. (См. словарь бур. яз.)
·
Самбарта хорхой
шумуулнуудай зурагууд. Нэрлэхэ. (Сохо, эрбээхэй, тэрмээлжэн, боргооhон, hоно,
зүгы, батагана г.м.)
·
Сээжээр
точконуудай орондо залгалта табяад, падежыень харуулха.
·
Юумэнэй
нэрэнүүдые холбоо үгэнүүдтэйнь түүжэ бэшэхэ.
6. Тест (зүб - «+», буру - «-»)
·
Юумэнэй шанар
тэмдэг харуулhан үгэнүүдые юумэнэй нэрэ гэдэг.(-)
·
Юмэнэй нэрэнүүд 6
падежнүүдтэй. (-)
·
Ь зөөлэн
тэмдэгээр hүүлтэhэн юумэнэй нэрэнүүд зохилдолой 2-дохи таблицада ороно. (+)
·
Хамаанай падежэй
асуудалнууд: Хэнтэй? Юунтэй? Юутэй? (-)
·
Ү. падеждэ байhан
юумэнэйнэрэ мэдүүлэл соо нэрлүүлэгшэ болодог. (-)
·
Ямаршье юумэнэй
нэрэ Хм. падеждэ ходол –той, -тай, -тэй залгалта абадаг. (+)
Самбарhаа
гү, али ПК шалгаха, сэгнэлтэ табиха.
III. Хэшээлэй дүн
·
Ямар оньhон үгэ
хэшээлдэ байгааб? (Дүрөөгүй эмээл байхагүй, дүримгүй бэшэг байхагүй)
·
Hун гэжэ
ойлгобот?
Багша: Ямаршье бэшэг (ород, англи, буряад, япон,
хитад, монгол г.м.) дүримгүй байхагүй. Тиимэhээ түрэл хэлэеэ hайнаар мэдэхын
тула дүримөө hайн мэдэхэ тон шухала.
IV. Гэрэй
даабари
·
Юумэнэй нэрын
зохилдолой таблица хадуужа абаха.
·
Дүримүүдээ
дабтаха.
·
Упр. 218.
V.
Сэгнэлтэнүүд
