|
Юумэнэй нэрын тоогоор хубилалга
|
| 08.04.2012, 04:55 |
Темэ: Юумэнэй нэрын тоогоор хубилалга
Зорилгонууд:
Юумэнэй нэрын тоодо хубилдаг тухай дабтаха ба хадууха.
Олоной тоогой юумэнэй нэрэнүүдые мэдүүлэл соо, хэлэлгэдээ хэрэглэжэ һургаха ба залгалтануудыень зүбөөр бэшэхэ дадалыень хүгжөөхэ.
Хэшээлэй янза: дабталгын хэшээл.
Хэшээлэй түхэл: шэнжэлэлгын.
Арга методынь: наадан, хөөрэлдөөн, зурагаар хүдэлмэри
Хэрэгсэлнүүд: мультимедиа
Хэшээлэй ябаса
Эмхидхэлэй үе
Хотон соо шоно хэрэггүй,
Хэшээл соо залхуу хэрэггүй. (Оньһон үгын удха тайлбарилха).
Юумэнэй нэрын удха шанар тухай ба юумэнэй нэрэнүүд тоодо яажа хубилдаг бэ гэжэ бидэ үзэһэнө дабтахабди.
Юрэнхы мэдэсэ шалгаха
«Һонюуша наадан»
1. Дэлхэй дээрэхи эгээл гүнзэгы нуур?
2. Абынтнай эжы таанадта – хүгшэн эжы, эжынтнай эжы хэн болоноб?
3. Манай һургуулиин дарга дарга хэн бэ?
4. Үхэр, хонин, морин – энэ?
5. Шүлэгүүдые бэшэдэг хүн хэн бэ?
6. Ямаанай түлэ юун бэ?
7. Байгалһаа ямар мүрэн гарадаг бэ?
8. Дээдэ һургуулида һурадаг хүниие хэн гэдэг бэ?
9. Хүүхэлдэйн театрай нэрэнь?
10. «Үбэл» гэжэ шүлэгэй авторынь хэн бэ?
(Байгал, нагаса эжы, Баир Баторович, мал, поэт, эшэгэн, Ангар, оюутан,
«Үльгэр»).
Тайлбаринуудые уншагты. Ямар асуудалда харюусанаб?
Ямар хэлэлгын хуби болоноб?
Ямар үгэнудые юумэнэй нэрэ гэнэб? (Дүрим хэлэхэ).
Ямар даабари дүүргэхэ гээшэбта, һанагты.
(Һурагшад ямар даабари дүүргэхэеэ бодомжолжо үзэнэ).
Зүб даа. Эдэ үгэнүүдые 2 бүлэг болгон хубаажа бэшэхэт. (бэшэмэл хүдэлмэри).
Шалгалта
Ямар юумэнэй нэрэнүүд хэн гэжэ асуудалда харюусадаг бэ?
Ямар юумэнэй нэрэнүүд юун гэжэ асуудалда харюусадаг бэ?
-- Үшөө ямар даабари һанажа болохоб? (Тусхайта ба юрын юумэнэй нэрэнүүдээр илгаха).
Хүн бүхэниие илгаруулхын тула тусгаар нэрэ үгэнэбди. Олон нютагууд сооһоо нэгэ нютаг илгахын тула нэрэ үгэнэбди.
-- Зай, эдэ үгэнүүд сооһоо алинь тусхайта, алинь юрын болоноб? Юрын юумэнэй нэрэ нэгэ янзын юумэ тэмдэглэнэ. Тусхайта юумэнэй нэрэ адли юумые бэе бэеһээн илгана. Тусхайта юумэнэй нэрэнүүдые ямар үзэгөөр бэшэхэб? (Дүрим хэлэнэ).
Жэшээ. Класс соо байһан тусхайта юумэнэй нэрэнүүдые һанаха. Тусхайта юумэнэй нэрэнүүдээр мэдүүлэлнүүдые һанаха.
Даабари. Уншагты. Үгтэһэн үгэнүүд юун гэжэ асуудалда харюусанаб? Ямар хэлэлгын хуби болоноб?
Хара, шанга, ехэ, уран, һонин, хүнгэн, сэсэн, хуушан, шэнэ, сэхэ.
Ямар даабари дүүргэхэ гээшэбта, һанагты даа. (Нэгэл үзэг һэлгэн юумэнэй нэрэнүүдые бии болгохо).
Онсодхол. Ямар үгэнүүдые юумэнэй нэрэ гэдэг бэ?
Шэхээрээ шагнан юумэнэй нэрэнүүдые элирүүлхэ.
1. Дулаан үдэр болобо.
2. Агаар тунгалаг, амилхада зохид
3. Хасууринууд дээгүүр саһан тогтоо.
4. Ойн амитад харагданагүй.
5. Тоншуул модо тоншоно.
Үлүү үгэ олохо. Юундэ үлүүб? (Һурагшад тайлбарилан харюусана).
Онсодхол. Юумэнэй нэрэнүүд нэгэнэй ба олоной тоодо хэрэглэгдэдэг.
Нэгэнэй тоодо байхадаа ямар асуудалтайб? Олоной тоогой юумэнэй нэрэнүүд ямар асуудалтайб? Юумэнэй нэрэнүүд олоной тоодо байхадаа, ямар залгалтануудые абадаг бэ?
Класс соо нэгэнэй ба олоной тоодо байһан юумэнэй нэрэнүүдые жэшээ болгон хэлэхэ.
Зурагуудые анхаран харагты. Нэгэнэй ба олоной тоодо байһан юумэнэй нэрэнүүдые зүбөөр нэрлэхэ. Ямар дүримэй ёһоор залгалтануудые абанаб гэжэ ажаглаха.
Онсодхол. Аялганай һубарил баримталжа, иимэ залгалтануудые абадаг:
-- ууд, -үүд;
-- нууд, -нүүд;
-- гууд, -гүүд;
-- нар. –нор, -нэр;
-- д.
Ном соохи дүрим уншан дабтаха. Олоной тоодо байһан юумэнэй нэрэнүүдые дэбтэртээ зүбөөр аялганай һубарилай дүрим баримталан бэшэхэ.
Бэеэ даанги хүдэлмэри
I-в. Упр.189
II-в. Упр.193 ( Даабариин ёһоор дүүргэхэ).
Зохёохы ажаябуулга
Зурагаар хүдэлмэри. Жэлэй ямар саг бэ? Үбэлэй байгаали тухай хөөрэлдөөн.Зураг анхаран хаража. Һурагшад нэгэнэй ба олоной тоодо байһан юумэнэй нэрэнүүдые нэрлэнэ. Нэгэнэй ба олоной тогой юумэнэй нэрэнүүдые хэрэглэжэ, багахан рассказ зохёохо.
Тобшолол
Юу тэмдэглэһэн үгэнүүд хэн? юун? гэжэ асуудалда харюусанаб?
Юумэнэй нэрэ яажа хубилдаг бэ?
Ямар үгэнүүдые юумэнэй нэрэ гэдэг бэ?
Һайн хүн магтуулдаг.
Һалан хүн хараалгадаг. |
|
Категория: Бурятский язык в начальной школе | Добавил: olgazandynova
|
| Просмотров: 1506 | Загрузок: 0
| Комментарии: 1
| Рейтинг: 0.0/0 |
| Всего комментариев: 1 | |
|
0
Спасибо!
|
|
|
|
|
|
| » Портфолио |
 |
| » Статистика |
Онлайн всего: 1 Гостей: 1 Пользователей: 0 |
|
